Klaver dossier – Soorten klavers

Klaver staat volop in de belangstelling. Het kleine plantje kan stikstof uit de lucht binden en vastleggen in de grond. En voor graseters is het een smakelijke aanvulling op het rantsoen.  Maar natuurlijk helpt het ook dat er steeds meer aandacht is voor meer eiwit van eigen land en de droogte tolerantie van klavers. Het is bij de meeste mensen ook wel bekend dat witte klaver vaak in weidepercelen wordt toegepast en rode klaver in de percelen die hoofdzakelijk gemaaid worden.

Maar wat zijn de eigenschappen van bijvoorbeeld rolklaver of Alexandrijnse klaver? We hebben een overzicht gemaakt van de verschillende soorten klaver die in de agrarische sector worden gebruikt. Dit is een aanvulling op een eerder artikel over gras met klaver.

Algemene informatie klaver

Er zijn meer dan 200 soorten klaver bekend, die vooral op het noordelijk halfrond groeien. Deze soorten zijn eenjarig of meerjarig. Klaver behoort tot de familie van de vlinderbloemigen. Dit wil zeggen dat de plant stikstof uit de lucht kan binden en deze kan toevoegen aan de bodem. Het stikstofbindend vermogen loopt in sommige gevallen op tot 150 kg per hectare. Klaver bevat ook verschillende vitaminen (A, B en C) en mineralen (Calcium, Magnesium en Kalium).

Witte klaver (Trifolium repens)

Witte klaver wordt in de nederlandse landbouw veel gebruikt. Het kan van het late voorjaar tot medio september worden gezaaid. Voor de landbouw zijn er 3 typen te onderscheiden: weideklaver, cultuurklaver en grootbladige klaver. Het grootste verschil zit in de groeiwijze.  Witte weideklaver blijft laag, cultuurklaver groeit iets hoger en grootbladige witte klaver heeft de grootste groeiwijze. Voor grasmengsels wordt vooral gebruik gemaakt van cultuurklavers. De vrij laag groeiende witte klaver kan zich vermeerderen door zaad maar ook d.m.v. uitlopers. Door deze zogenaamde vegetatieve vermeerdering kan deze vlinderbloemige zich over het algemeen goed kan handhaven in meerjarige weidepercelen.

Rode klaver (Trifolium pratense)

Rode klaver wordt ook veel gebruikt in de nederlandse landbouw. Net als witte klaver kan van het late voorjaar tot medio september worden gezaaid. Door de hoge groeiwijze en de hoge drogestofopbrengst is rode klaver zeer geschikt voor maai percelen. Voor de landbouw zijn er 2 typen te onderscheiden: diploïde en tetraploïde rassen. Tetraploïde rassen hebben een groter blad en grovere stengels als diploïde. Daarbij hebben deze tetra rassen een betere wintervastheid en zijn minder vatbaar voor klaverkanker. Om rode klaver in het perceel te houden is het zaak regelmatig bij te zaaien. Rode klaver kan zich namelijk niet via uitlopers vermeerderen. Door het maaien krijgt de rode klaver vaak geen kans om zich te vermeerderen via zaad. Door deze vlinderbloemige uit te laten bloeien krijgt hij deze kans wel.

Perzische klaver (Trifolium resupinatum)

Perzische klaver is een eenjarige soort met rood roze bloemen en dikke holle stengels. Dit type komt van nature voor in Zuid Europa en Zuidwest Azie. De temperatuur behoefte en de vorstgevoeligheid van deze vlinderbloemige zijn dan ook wat hoger. Zaaien in het late voorjaar tot midden zomer. In de nederlandse landbouw wordt deze klaver naast voedergewas ook gebruikt als groenbemester.

Alexandrijnse klaver (Trifolium alexandrinum)

Deze soort is eenjarig met witte bloemen. Alexandrijnse klaver is eigenlijk het wit bloeiende broertje van Perzische klaver. Bij deze vlinderbloemige is de temperatuur behoefte en de vorstgevoeligheid ook wat hoger. Zaaien in het voorjaar tot midden augustus geeft dan ook het beste resultaat. Bij Alexandrijnse klaver zijn er 2 typen te onderscheiden: eensnedig en meersnedig. Eensnedige soorten zullen geen hergroei laten zien en worden vaak gebruikt als dekvrucht.

Incarnaatklaver (Trifolium incarnatum)

Incarnaatklaver is een eenjarige, rood bloeiende klaver. Deze komt van nature voor in het Middellandse zeegebied, maar is vorstbestendig en ontwikkelt zich snel. Incarnaatklaver wordt in de akkerbouw vaak in augustus na de graanoogst gezaaid. De plant kan wel 50 cm hoog worden en kan als voedergewas worden gebruikt. Na maaien vindt geen hergroei plaats.

Gewone rolklaver (Lotus corniculatus)

Er zijn meerdere soorten rolklaver. De gewone rolklaver komt van nature voor in Europa en Azië. De rolklaver is ook in Noord Amerika geïntroduceerd en wordt daar ook als veevoer gebruikt. De gewone rolklaver is een meerjarige klaversoort met gele tot oranje bloemen. De plant kan wel 25 cm hoog worden. Het kan van het voorjaar tot laat in de zomer gezaaid worden. Op armere gronden is deze vlinderbloemige ook een uitstekend alternatief voor luzerne.

Bastaardklaver (Trifolium hybrium)

Bastaardklaver is een meerjarige klaversoort met witte bloemen en holle stengels. De witte bloemen verkleuren tijdens de bloei naar roze. Bastaardklaver draagt door zijn bitterheid niet bij aan de smakelijkheid van het gewas. Paarden kunnen door het eten van bastaardklaver ziekteverschijnselen krijgen.

Klavers gebruiken

Nadat diverse melkfabrieken met premies zijn gekomen voor het inzaaien van meerdere soorten klavers zijn er diverse klavermengsels op de markt gekomen. Het aandeel witte en rode klaver in deze mengsels is vaak aanzienlijk. Voordeel hiervan is dat deze soorten zich ook kunnen handhaven in een weide- of maai perceel. Wilt u ook profiteren van soorten zoals perzische klaver of rolklaver? Dan kunt u er ook voor kiezen om deze soorten apart te zaaien aan de randen van een perceel. Bij het uitstellen van de maaidatum op deze perceelsranden krijgen de klavers de mogelijkheid om zelf zaad te vormen. Dit oliehoudende zaad kan dan in het volgende groeiseizoen bij de juiste omstandigheden kiemen en voor nieuwe klavers zorgen. Meer informatie over het zaaien van klavers kunt u vinden in een eerder artikel over het zaaien van klaver.

Bronnen

Voor dit artikel is gebruik gemaakt van de volgende bronnen:

Aaltjesresistentie in klaver http://edepot.wur.nl/29335 Handboek grasklaver http://www.louisbolk.org/downloads/1331.pdf Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Klaver_(plant) Giftige planten https://www.paardenarts.nl/kennisbank/giftige-planten/#bastaardklaver Zaaitijdstippen https://www.joordens.com/producten/overige/klaver/

Geschreven door Hielke Ouderkerken