Geïllustreerde zaaihandleiding voor veldbloemen

Ik zie steeds vaker stukjes grond met veldbloemen. Klein en groot, iedereen lijkt er wel mee bezig. Het lijkt zo simpel. Spit of frees een stukje grond om, gooi er wat bloemenzaad op, wat water erbij en groeien maar.

Toch wordt nog vaak de vraag gesteld “Hoe kan ik dit bloemenzaad het beste zaaien?” of “Moet ik de bloemen ook bemesten?”. Ondertussen hebben we zelf ook aardig wat ervaring opgedaan met het zaaien van veldbloemen en leren we elk jaar weer nieuwe dingen. We hebben in deze blog de meest gestelde vragen waar mogelijk gecombineerd met fotomateriaal. Met deze praktische, geïllustreerde zaaihandleiding voor veldbloemen kun je goed voorbereid aan de slag.

Locatie

Veldbloemen zijn heel gauw tevreden. Wat warmte en licht van de zon, een beetje vocht en ze beginnen te kiemen. Aan de andere kant kunnen ze ook kieskeurig zijn. Te vochtige grond, te rijke grond (te veel voedingsstoffen) of niet warm genoeg en er komt niets op. Al bedacht waar je de veldbloemen wilt zaaien? Er is vaak wel bekend of het een nat stuk is of hoelang het de meeste tijd in de schaduw ligt. Kies dan een mengsel uit dat geschikt is voor de situatie.

Mengselkeuze veldbloemen

Er zijn veel verschillende mengsels met veldbloemen. Je kunt je keuze maken op basis van verschillende factoren. Er zijn factoren die afhangen van de locatie waar je gaat zaaien. Hierbij kun je denken aan nat of droog of een voedselrijke of voedselarme ondergrond. Dan zijn er ook nog de persoonlijke voorkeuren. Wil je een hoog of laag mengsel of een eenjarig of meerjarig mengsel?

Er zijn verschillende webshops die veldbloemenmengsels verkopen. Door de enorme variatie is het vaak moeilijk om een keuze te maken. Met behulp van filters kun je de keuze echter wel beperken.

Tip 1 Wil je dit jaar voor het eerst veldbloemen zaaien, kies dan voor een voordelig eenjarig mengsel.

Zaaihoeveelheid

Voor bloemenmengsels wordt vaak een zaaihoeveelheid gehanteerd van 1,5 tot 2 gram per m2. De meeste veldbloemen worden met de hand gezaaid. Het lukt niet iedereen om op dit zaaiadvies uit te komen. Bij het bepalen van de hoeveelheid zaad kun je het beste uitgaan van minimaal 2 gram per m2.

Tip 2 Lengte (meter) x breedte (meter) x 2 = aantal gram bloemenzaad

Voorbereiding zaaibed

Nu het mengsel en de locatie bekend zijn, kan een begin worden gemaakt met het zaaibed. Op de locatie groeit op dit moment vaak wat anders zoals bijvoorbeeld gras. Nu zijn er bij gras meerdere manieren om het zaaibed te maken. Vrij standaard is het omspitten van de grond. Hierdoor komt de graszode onder de grond te liggen. Er zitten wel nadelen aan deze methode. De meeste onkruidzaden kunnen een tijdje in de bodem zitten zonder kiemkracht te verliezen. Door het omspitten van de bodem kunnen deze zaden ineens ideale omstandigheden krijgen om te kiemen. Een ander nadeel is de kans op snelle hergroei van gras. Dit is vooral het geval wanneer de zode niet voldoende wordt ondergewerkt.

Er is ook een andere methode om het zaaibed te maken. Hierbij wordt met een graszodensnijder alleen de zode verwijderd. De zode is het deel van de grond waar de wortels van het gras in zitten. Dit vraagt wat meer geduld en is kost meer tijd. Het grote voordeel van deze manier van werken zit in het niet verstoren van de bodem. Zaden die in de bodem zitten, blijven in de bodem zitten.

Vals zaaibed

Onze ervaring met een zaaibed met ondergewerkte zode zijn wisselend. We hebben een jaar gehad met een fantastisch eindresultaat, maar ook een jaar dat er alleen maar perzikkruid, muur en gras groeide.

De (her)groei van gras, muur en perzikkruid op het zaaibed heeft invloed op de ontwikkeling van de bloemen. Door het maken van een zogenaamd vals zaaibed kun je de eerste hergroei op een biologische manier stoppen. Een vals zaaibed is niets anders dan een gereed zaaibed waar u niet zaait. Dit zaaibed laat je 2 á 3 weken (afhankelijk van de groeiomstandigheden) met rust. In deze tijd zullen de in de grond aanwezige zaden kiemen en beginnen te groeien. Je kunt dan enkele dagen voordat je echt wilt zaaien het zaaibed nogmaals schoffelen of frezen. Hiermee ben je in ieder geval de eerste hergroei kwijt en hebben de veldbloemen in eerste instantie geen concurrentie.

Tip 3 Verwacht je veel hergroei van gras of onkruid? Maak dan een of meerdere keren een vals zaaibed

Bemesting

Je hoeft absoluut geen bemesting met kunstmest of koemest uit te voeren. De meeste zaai locaties hebben nog meer dan voldoende voedingsstoffen in de grond. Bloemenmengsels hebben namelijk maar weinig nodig. Met een bemesting maak je alleen de omstandigheden voor gras en onkruiden beter.

Tip 4 Voer geen bemesting uit

Zaaitijdstip

Bij vrijwel alle wilde bloemenmengsels wordt geadviseerd om ze tussen maart en september te zaaien. Het ideale zaaitijd voor een bloemenmengsel is niet te geven. Er zijn namelijk variabelen zoals neerslag en temperatuur die we niet in de hand hebben. Onze eigen voorkeur gaat uit naar eind april of begin mei. In deze periode is de grond al iets opgewarmd en is er eigenlijk geen nachtvorst meer. Het weer is vanaf mei vaak ook stabieler. De bloemen krijgen dan vanaf het kiemen genoeg warmte en vocht zodat ze doorgaan met groeien.

Tip 5 Ongeveer 6 tot 8 weken na het zaaien zie je de eerste bloemen verschijnen

Handmatig inzaaien veldbloemen

Elke bloem heeft zijn eigen zaadvorm. Het zaad van een klaproos is klein en rond, een zonnebloempit is groot en ovaal, phacelia zaad is flinterdun. Het zaaien van een bloemenmengsel met verschillende zaadvormen is niet eenvoudig. Bij handmatig zaaien worden de zaden daarom vaak gemengd met scherp, droog zand. Dit maakt niet alleen het zaaien eenvoudig. Het witte zand valt ook op tegen de zwarte ondergrond. Hierdoor krijg je ook een goed beeld van je zaai patroon.

Moet je een groot stuk inzaaien? Verdeel het stuk dan in gelijke delen en maak per deel een emmer met zaad en zand klaar. Na het zaaien werkt u de zaden licht in met een hark. Hierna kunt u er voor kiezen om het zaaibed nog een keer aan te rollen. Met de roller zorgt u ervoor dat de zaden en de grond goed contact maken.

Tip 6 Meng het bloemenzaad met wat scherp zand voor gemakkelijk zaaien

Machinaal zaaien veldbloemen

Bij grote percelen is handmatig zaaien niet altijd haalbaar. Machinaal zaaien is dan een optie. Door de variatie aan vormen en formaten bij bloemenmengsels is dit wel een risico. Een zonnebloempit kan een zaai opening blokkeren en ervoor zorgen dat niet overal zaad komt. Een ander risico is dat door de trillingen tijdens het rijden de zaden in de zaaibak beginnen te schiften. Er wordt hier en daar ook machinaal gezaaid met een vulmiddel zoals voertarwe. Op basis van onze eigen, beperkte ervaringen met machinaal zaaien geven wij zelf de voorkeur aan handmatig zaaien.

Kieming

Na het zaaien begint het wachten op de eerste planten. Afhankelijk van de weersomstandigheden kan het 2 tot 3 weken duren voordat alles boven is. Het kan echter ook zo zijn dat bepaalde soorten pas later kiemen. Vaak zijn de omstandigheden voor dat specifieke zaad nog niet optimaal. Mocht er tijdens deze eerste fase te weinig neerslag vallen dan kunt u overwegen om het zaaibed enkele keren te beregenen. Wanneer de bloemen al een tijdje boven zijn en een redelijk formaat hebben is dit vaak niet nodig. In dit stadium zijn de wortels vaak al voldoende ontwikkeld om de plant door de droge periode te helpen.

Bloei

Ongeveer 6 weken na het zaaien zal het vegetatieve (groene) stadium langzaam overgaan in bloei. De bloei kan eerst tegenvallen. Je ziet bijvoorbeeld alleen maar gele of oranje bloemen. Geduld is in dit geval op zijn plaats. Een bloemenmengsel ontwikkelt zich namelijk in golven. We willen namelijk zo lang mogelijk genieten van de bloemenpracht. Als alle bloemen tegelijkertijd in bloei zouden staan, zou u maar enkele weken plezier kunnen hebben van het mengsel.

Tip 7 Een bloemenmengsel ontwikkelt zich in golven, geduld is op zijn plaats

Maaien eenjarige bloemenmengsels

Er zijn eenjarige bloemenmengsels die tot in december bloeien. Maar op een gegeven moment is het mooiste er wel vanaf. Je kunt ervoor kiezen om de planten compleet uit te laten bloeien en pas in het voorjaar te verwijderen. Je kunt de locatie ook maaien en het maaisel een tijdje laten liggen. Zo kunnen eventuele zaden nog op de grond vallen.

Maaien meerjarige bloemenmengsels

Het maaien van meerjarige bloemenmengsels moet met beleid. Het advies is om een maaihoogte van tenminste 10 cm te hanteren. Op deze manier beschadig je de rozetten van bijvoorbeeld de margriet niet. Je kunt het maaisel een tijdje laten liggen zodat eventuele zaden op de grond kunnen vallen. In het begin worden meerjarige mengsels vaak 1x gemaaid aan het einde van het seizoen. In de loop van de tijd zal het mengsel vergrassen. Dit wil zeggen dat het gras de overhand krijgt. In dit geval kan het perceel tussentijds ook nog een keer gemaaid worden.

Overwintering

Uit eigen ervaring kunnen we zeggen dat je niet te veel resultaat moet verwachten van de zaden die uit het maaisel vallen. Een deel van de zaden zal door rotting of uitdroging niet meer kiemen. Een groot deel zal gedurende de winterperiode als voedsel dienen voor vogels en knaagdieren. De zaden die de winterperiode overleven zullen niet het resultaat uit het eerste jaar benaderen.

Volgende seizoen

Wanneer je in het eerste jaar enthousiast bent geworden van het resultaat wil je dit het volgende seizoen natuurlijk weer. Wanneer je kiest voor een eenjarig mengsel is het een herhaling van eerdere stappen. Is er voor een meerjarig mengsel gekozen dan ga je nu het 2e groeiseizoen in. De meerjarige bloemen zoals de margriet zullen nu beginnen te bloeien. De variatie in kleur is in het tweede jaar minder groot. Hierdoor kan het resultaat voor je gevoel tegenvallen. Het is natuurlijk altijd mogelijk om op open plekken wat van een eenjarig bloemenmengsel bij te zaaien.

Tips

We hebben in deze blog 7 tips voor het zaaien van veldbloemen gegeven. Hieronder staan ze nog eens overzichtelijk op een rij. Mocht je toch nog vragen hebben neem dan contact met ons op.

• Tip 1 Wil je dit jaar voor het eerst veldbloemen zaaien, kies dan voor een voordelig eenjarig mengsel
• Tip 2 Lengte (meter) x breedte (meter) x 2 = hoeveelheid bloemenzaad
• Tip 3 Verwacht je veel hergroei van gras of onkruid? Maak dan een of meerdere keren een vals zaaibed
• Tip 4 Voer geen bemesting uit
• Tip 5 Ongeveer 6 tot 8 weken na het zaaien zie je de eerste bloemen verschijnen
• Tip 6 Meng het bloemenzaad met wat scherp zand voor gemakkelijk zaaien
• Tip 7 Een bloemenmengsel ontwikkelt zich in golven, geduld is op zijn plaats

 

Geschreven door Hielke Ouderkerken