Stokbonen in de mais: praktische informatie

De trend om meer eiwit van eigen land te halen zorgt ervoor dat de teelt van maïs in combinatie met stokbonen (ook wel Stangenbohnen of klimbonen genoemd) meer in de belangstelling staat. Er zijn inmiddels meerdere kant en klare mengsels van maïs en bonen op de markt. Het is ook mogelijk om losse stokbonen te kopen (via BUMA handel) en deze zelf bij de mais te mengen. Bij deze mengteelt komt een aantal andere zaken kijken als normaal. Daarom hebben we hieronder 5 praktische punten op een rij gezet.

#1 zaaiadvies stokbonen

Er zijn verschillende zaaiadviezen in de omloop. Deze variëren van 60.000 maiskorrels en 40.000 bonen tot 80.000 maiskorrels en 35.000 bonen per ha. In de praktijk lijkt het erop dat het aandeel bonen zeker niet te groot mag zijn, omdat de bonen dan de maïs gaan overwoekeren. Wanneer u zelf losse stokbonen koopt en door de maïs mengt is het advies om de verhouding 80.000 maïskorrels en 35.000 bonen per hectare aan te houden. Zaaien van het mengsel van stokbonen en mais kan met een gewone maïszaaimachine.

Voor een goede verdeling van de bonen over het perceel is het wel noodzakelijk dat er regelmatig in de zaaibakken wordt gekeken om schifting van het zaad te voorkomen. In deze mengteelt is te vroeg zaaien onverstandig. Begin mei zaaien zorgt ervoor dat de stokbonen sneller kiemen door de hogere bodemtemperatuur en vermindert de kans op schade door nachtvorst. Sla bij het zaaien de buitenste rijen van het perceel over. Door de woekerende groei van de stokboon ontstaat een soort muur. De buitenste rijen kunnen daardoor gevoeliger worden voor windvlagen.

#2 keuze maïsras

Niet alle maïs is geschikt om in een mengteelt met stokbonen te worden toegepast. De maïsplant dient in ieder geval voldoende stevigheid te hebben. De stokbonen gebruiken de maisplant als “stok” om tegenop te groeien. Een ander belangrijk punt is de FAO van de maïs. In de ideale situatie zijn de maïs en de stokbonen op hetzelfde moment rijp. Dit zal praktisch gezien bijna niet te realiseren zijn, maar door een maïs te kiezen met een FAO op of rond de 220. is de kans dat zowel boon als kolf rijp zijn het grootste.

#3 keuze stokbonen

Er zijn verschillende rassen stokbonen beschikbaar. Het is zaak om op de afrijpingsdatum te letten. Rassen die voor september afrijpen zijn niet geschikt voor mengteelt met maïs. Phasine is een aminozuur dat van nature in bonen voorkomt. In grote hoeveelheden kan deze stof giftig zijn. Voor de teelt in mais worden stokbonen met een laag phasine gehalte gebruikt. Niet alle stokbonen zijn dus geschikt voor een mengteelt.

#4 onkruidbestrijding

Het gebruik van herbiciden of mechanische onkruidbestrijding in een maïs met stokbonen teelt is zeer beperkt. Voor opkomst en net na opkomst kan nog gespoten worden met een bodemherbicide. Als de maïs en de stokbonen eenmaal groeien wordt het vrijwel onmogelijk om, zonder schade aan te richten, op het perceel te werken. De bonen zullen namelijk meerdere planten gebruiken om tegenop te groeien waardoor een web van planten ontstaat. Voordeel van de stokbonen is wel dat zij al vrij vroeg een bodembedekkende werking hebben waardoor de grasgroei tussen de rijen beperkt is.

#5 oogst

Het oogsten van een perceel met stokbonen en maïs kan vaak plaatsvinden met een hakselaar met maïsbek. In percelen waar de stokbonen de overhand hebben kan het nodig zijn om de hakselaar te voorzien van een invoerbek met zowel horizontale als verticale messen.

Stokbonen in de biologische teelt

Stokbonen vallen in de Annex landbouwgewassen 2023 onder categorie 3. De gewassen in deze categorie hebben een algemene ontheffing voor gangbaar uitgangsmateriaal. De stokboon of stokslaboon voor mengteelt (landbouw) valt onder de voedergewassen. Controleer altijd zelf de actuele status in de Biodatabase.

Samenvatting

De mengteelt van stokbonen en maïs is een manier om meer eiwit van eigen land af te halen. Er zijn een aantal kant en klare mengsels op de markt, maar het is ook mogelijk om losse stokbonen te kopen en deze met de eigen maïs te mengen. Let er wel op dat de maïs een FAO op of rond de 220. heeft in verband met de afrijping van de maïs en de boon. Onkruidbestrijding in deze mengteelt is beperkt mogelijk. De oogst kan in principe plaatsvinden met een standaard hakselaar.

De stokbonen die door BUMA handel worden geleverd rijpen laat af en zijn dus geschikt voor de mengteelt.

Geschreven door Hielke Ouderkerken