Bijna alles wat u wilt weten over een betonplaat

Wij krijgen bij BUMA handel dagelijks vragen over betonplaten. Niet iedere klant is bekend met de termen die gebruikt worden. De meest besproken onderwerpen hebben we hieronder neergezet.

• Stelcon betonplaat of een industrieplaat
• Betonkwaliteit
• Wapening van betonplaten
• Aslast
• Randafwerking
• Afwerking van de betonplaat
• Deklaag van een betonplaat
• Afmetingen
• Stapelen
• Leggen van betonplaten
• Afstandhouders
• Ondergrond en zandbed

Bij elk onderwerp geven we een korte uitleg. Na het lezen weet u dan ook bijna alles over betonplaten.

Stelcon industrieplaat

In de jaren 30 was de Stelcon betonplaat een van de eerste betonplaten die in Nederland werd verkocht. De naam Stelcon is daardoor voor veel mensen synoniem aan betonplaat. Door de jaren heen is het aanbod betonplaten toegenomen. Dit nieuwe aanbod bestaat uit zogenaamde industrieplaten. Er bestaat nogal eens onduidelijkheid over het verschil tussen een Stelcon en een industrie betonplaat. Daarom komt het ook regelmatig voor dat er wordt gevraagd om een aanbieding voor Stelcon industrieplaten.

De Stelcon betonplaat

Stelcon is een merknaam. Een originele Stelcon betonplaat kan dan ook alleen bij de Meteoor BV vandaan komen. Alle Stelcon platen worden onder KOMO geproduceerd. KOMO wil zeggen dat het product geproduceerd is binnen de marges zoals deze in de technische omschrijving zijn vastgelegd. Dit komt er in praktijk op neer dat de Stelcon betonplaat bijvoorbeeld maatvast en vlak is.

De industrieplaat

Industrieplaat is eigenlijk een verzamelnaam voor alle betonplaten die niet Stelcon betonplaat zijn. Door de grote vraag zijn ook andere betonfabrieken gestart met het produceren van betonplaten. In het verleden liet de maatvastheid, betonkwaliteit en afwerking nog wel eens te wensen over. Voor een aantal van deze fabrieken is de betonplaat van een “bijproduct” echter een hoofdproduct geworden. Daardoor gaan de kwaliteitseisen omhoog en zijn er inmiddels ook al industrieplaten met KOMO.

Betonkwaliteit

Beton is bestand tegen drukkrachten. De betonkwaliteit heeft dus invloed op de sterkte van een betonplaat. De betonsterkte of betonkwaliteit wordt berekend volgens de NEN-EN206-1:2014 en wordt weergegeven in een codering. Een voorbeeld hiervan is C50/60. Dit wil zeggen Concrete, met een karakteristieke cilinderdruksterkte van 50 MPa en een karakteristieke kubusdruksterkte van 60 MPa. Praktisch gezien geldt hoe hoger de waarde, hoe beter de beton.

Wapening betonplaten

Beton is goed bestand tegen drukkrachten. Door de korrelige structuur heeft beton echter een beperkte treksterkte. Om de trekkrachten op te vangen wordt beton vaak voorzien van een stalen wapening. Zonder wapening zal een betonplaat gemakkelijk scheuren door de trekkrachten die vrijkomen wanneer de plaat wordt belast. Een normale betonplaat heeft aan een minimaal wapeningsnet voldoende. Betonplaten met een speciale toepassing, zoals stootplaten, krijgen een andere belasting. Daarom worden deze platen voorzien van een speciale wapening die met deze puntbelastingen overweg kunnen. 

Tegenwoordig wordt steeds vaker basaltwapening toegepast. Deze wapening heeft als grondstof gesmolten basaltgesteente. Het grote voordeel van deze wapening is dat het een zeer grote elasticiteit en 2x de treksterkte van staal heeft. Andere voordelen zijn dat het soortelijk gewicht 4x lager is dan staal en dat het niet roest.

Aslast

De maximale aslast welke een betonplaat kan houden hangt af van de betonkwaliteit en de wapening. Een gemiddelde vrachtwagen zal een aslast rond de 10 ton hebben. Een betonplaat met een aslast van 15 ton zal dus geen probleem hebben met een vrachtwagen. Een hoge aslast betekent niet dat de betonplaat ook bestand is tegen puntbelasting of piekbelasting.

Puntbelasting

Puntbelasting wil zeggen dat er veel belasting plaatsvindt op een kleine oppervlakte. Dit is bijvoorbeeld het geval bij heftrucks die met een lading rijden en bij het afstempelen van vrachtwagen trailers. Om de trekkrachten die hierbij vrijkomen op te vangen wordt er gebruik gemaakt van constructieve wapening. Niet alle betonplaten hebben dit type wapening. Voor deze specifieke toepassingen zijn de Stelcon S plaat en de Stelcon A plaat zeer geschikt.

Randafwerking

Er zijn twee typen randafwerking mogelijk bij betonplaten, een vellingkant en een hoekrand. De randafwerking kan bepalend zijn voor het gebruiksgemak. Hieronder leggen we de verschillen uit.

Betonplaat met vellingkant

Een vellingkant is een ander woord voor afschuining of facetrand. Een vellingkant wordt niet alleen toegepast bij betonplaten, maar bijvoorbeeld ook bij tegels en betonblokken. Deze afschuining verminderd de kans op beschadiging van de randen. Een nadeel van vellingkanten bij een betonplaat is dat er aan de bovenzijde een kleine ruimte tussen de betonplaten zit. In deze ruimte verzameld zich vaak grond en begint onkruid te groeien. De tussenruimte is ook voelbaar bij het rijden met een heftruck.

Betonplaat met hoekrand

Er zijn verschillende woorden in gebruik voor de hoekrand om een betonplaat. Enkele voorbeelden hiervan zijn hoeklijn, hoekomranding en hoekomlijning. In alle gevallen is de betonplaat voorzien van een stalen rand. Betonplaten met een hoekrand worden vaak toegepast op terreinen waar veel transport plaatsvindt. De stalen hoeklijn zorgt ervoor dat de betonplaten strak tegen elkaar gelegd kunnen worden. Hierdoor vormen de betonplaten een geheel. Een nadeel is dat betonplaten met een hoekrand duurder zijn dan betonplaten met een vellingkant. 

Afwerkingen van betonplaten

De afwerking van een betonplaat kan erg bepalend zijn voor het gebruiksgemak. Een kavelpad van gladde betonplaten kan bijvoorbeeld tijdens nat weer voor gevaarlijke situaties voor vee en machines zorgen. Omdat niet iedereen bekend is met de mogelijkheden hebben we de meest voorkomende afwerkingen voor betonplaten hieronder neergezet.

Gladde betonplaat

De standaard betonplaat heeft een gladde afwerking. Ze worden vaak gebruikt in een sleufsilo of voor het verharden van een bedrijfsterrein. Een van de voordelen van deze gladde uitvoering is dat het eenvoudig is schoon te maken met bijvoorbeeld een rubber schuif. Dit maakt dat deze afwerking zeer geschikt is onder een opslag. Het nadeel is dat natte weersomstandigheden de betonplaten spiegelglad kunnen maken. Vooral machines met gladde banden, zoals een heftruck, kunnen hier mee te maken krijgen.

Gebezemde betonplaat

Zoals de naam al doet vermoeden is deze betonplaat aan de bovenzijde voorzien van een bezemstructuur. De structuur is aangebracht met een fijne bezem. Dit type afwerking kan goed worden toegepast op looppaden of in transportroutes. De plaat is onder natte omstandigheden stroever als een gladde betonplaat. 

Grof gebezemde betonplaat

De structuur op deze betonplaat is aangebracht met een grove bezem. Dit zorgt voor een stroevere afwerking. Deze afwerking is eigenlijk de afwerking voor kavelpaden waar vee over loopt. Onder natte omstandigheden zorgt deze grof gebezemde afwerking nog steeds voor voldoende grip.

Betonplaat met traanplaatmotief

De betonplaat is glad, maar voorzien van een traanplaat motief. Dit zorgt ervoor dat de betonplaat gemakkelijk schoon te maken is, maar toch voldoende grip biedt. Dit type afwerking is net als gebezemde betonplaten goed toe te passen in paden voor voetgangers. Er zijn ook projecten waar dit type afwerking is toegepast vanwege het optische effect.

Betonplaat met richtingloze structuur

Dit type afwerking is wordt steeds vaker toegepast. De betonplaat is voorzien van een structuur die nog het meeste weg heeft van grof schuurpapier. Deze platen worden vaak toegepast als paden om sportvelden. 

Deklaag

Een aantal betonfabrieken voorzien hun gladde betonplaten van een slijtvaste deklaag. In deze laag zit een hoog aandeel veredeld kwarts en geen grind. Door de hogere betonkwaliteit van deze deklaag wordt deze laag minder snel aangetast door zuren. Betonplaten met een deklaag kunnen dan ook goed worden toegepast in een sleufsilo.

Afmetingen

De standaard betonplaat heeft een afmeting van 200 x 200 cm. Er zijn ook andere afmetingen mogelijk zoals 200 x 100 cm of 350 x 120 cm. Elke toepassing heeft weer zijn eigen ideale afmeting. Op een opslagterrein is een 200 x 200 cm betonplaat ideaal , maar voor een kavelpad is een betonplaat van 350 x 120 cm beter geschikt. Het lukt niet altijd om een terrein met 1 afmeting betonplaten vol te leggen. In zulke gevallen kan er gebruik worden gemaakt van zogenaamde pasplaten. Deze platen hebben dezelfde specificaties als de 200 x 200 cm betonplaat, maar een afwijkende maatvoering zoals bijvoorbeeld 200 x 150 cm.

Stapelen van betonplaten

Niet iedere fabrikant van betonplaten hanteert dezelfde maximale stapelhoogte voor betonplaten. Ze adviseren wel allemaal om de betonplaten alleen op een verharde ondergrond op te stapelen. Zorg ervoor dat de steunpunten tussen de platen allemaal op dezelfde plaats zitten.

Leggen van betonplaten

Vrijwel alle betonplaten zijn voorzien van hijsbuizen in het midden van de plaat. Door deze buizen worden zogenaamde hijssleutels of hijshaken gestoken waardoor de betonplaat op de juiste plek kan worden neergelegd. De hijsbuizen kunnen echter verschillen per fabrikant. Dit kan het materiaal zijn, bijvoorbeeld kunststof of stalen hijsbuizen, maar ook de vorm (ovaal of rechthoekig) kan afwijken. Wanneer niet het juiste hijsmateriaal wordt gebruikt kan de betonplaat vallen tijdens het verplaatsen. Dit kan leiden tot persoonlijke ongelukken of een beschadigde betonplaat. 

Aannemers die regelmatig betonplaten leggen maken vaak gebruik van een zogenaamde vacuumlifter of zuignap. De vacuüm unit zuigt zich vast aan de betonplaat waardoor 1 man zich kan redden met het oppakken en leggen van de betonplaat. Soms wordt er ook voor gekozen om de betonplaten rechtstreeks vanaf de vrachtwagen te leggen. In deze korte film kunt u zien hoe dit gaat. Bij het leggen vanaf de vrachtwagen moet het zandbed 100% zijn, omdat de vrachtwagen direct na het leggen over de betonplaten rijd. 

Afstandhouders tussen betonplaten

Bij het leggen van betonplaten moet er een voeg van circa 5 mm tussen de platen blijven. De plaat heeft dan ruimte om zich te zetten in het zandbed. Om er voor te zorgen dat deze tussenruimte er ook echt is wordt vaak gebruik gemaakt van afstandhouders. Er worden vaak 2 afstandhouders per zijde gebruikt. Er zijn betonplaten die op elke zijkant van de plaat twee kleine verdikkingen hebben ter grote van een 2 euro munt. Wanneer 2 betonplaten tegen elkaar worden gelegd vormen deze verdikkingen van 2,5 mm de afstandhouders.

Voor de meeste betonplaten moet echter gebruik worden gemaakt van triplex afstandhouders van 5 mm dik. De afstandhouders worden voordat de volgende betonplaat wordt gelegd in het zandbed gedrukt. De volgende betonplaat kan dan zonder beschadigingen en met de juiste tussenruimte tegen de vorige betonplaat worden gelegd. Niet iedereen levert standaard afstandhouders bij betonplaten. Het is dan ook verstandig om hier bij het bestellen van betonplaten naar te vragen of koop afstandhouders in onze webshop.

Ondergrond en zandbed

De basis van een goede verharding is de ondergrond. Als de ondergrond niet voldoende draagkracht heeft krijgen de betonplaten onvoldoende steun. Hierdoor is er een grotere kans op het breken van de betonplaten (zie ook Wapening). Als de grond voldoende draagkracht heeft kan een cunet worden uitgegraven en een zandbed worden aangebracht. Een zandbed voor betonplaten wordt vaak van grof zand gemaakt. Betonplaten zetten zich beter in grof zand.

Zorg ervoor dat het zandbed over de hele baan minimaal 10 cm dik is en in 2 richtingen mechanisch wordt verdicht. Voor een goed eindresultaat is een vlak zandbed noodzakelijk. Het advies is dan ook om het zandbed te egliseren met behulp van lasergestuurd materiaal. Houd ook rekening met het weer. Heet weer kan zorgen voor het uitdrogen van het zandbed waardoor het zo hard als beton wordt en de platen zich niet goed kunnen zetten. Regen kan ervoor zorgen dat het zandbed wegspoelt. Door het afdekken van de baan met bijvoorbeeld landbouwplastic kan dit eenvoudig worden voorkomen.

Tot slot

In dit artikel worden de meest gestelde vragen over betonplaten beantwoord of voorzien van een uitleg. Mocht u toch nog vragen hebben dan mag u altijd contact met ons opnemen.