Wat u moet weten voordat u een IBA systeem koopt

IBA is de afkorting voor Individuele Behandeling Afvalwater. Een IBA systeem is een installatie om huishoudelijk afvalwater te zuiveren. Deze systemen worden vaak toegepast in situaties waar geen aansluiting op riolering kan worden gemaakt. In Nederland moeten alle IBA’s voldoen aan het zogenaamde Lozingsbesluit. Er is nog wel eens onduidelijkheid over termen, systemen of zaken die de werking van de IBA beïnvloeden. Daarom hebben we een aantal belangrijke punten voorzien van een korte uitleg.

Septic tank of IBA

We horen nog regelmatig: “Ik hoef geen IBA, ik heb een septictank nodig.” Het is niet altijd direct duidelijk dat dit twee namen zijn voor hetzelfde systeem. Vroeger werd er vaak gesproken over een beerput of een septictank. Toen waren dit vaak kleine, eenvoudige putten waarin het afvalwater werd geloosd en kon bezinken voordat het op het oppervlaktewater werd geloosd. Rond 1960 lag het waterverbruik per persoon rond de 80 liter. Tegenwoordig ligt dit rond de 110 liter per persoon. Door deze toename van de hoeveelheid afvalwater en de hogere eisen voor lozing op het oppervlaktewater (Lozingbesluit) is er een soort van verbeterde septic tank ontwikkeld, het zogenaamde IBA systeem.

De verschillende IBA klassen

Een IBA 1 of IBA klasse 1 lijkt nog het meeste op een beerput of septic tank van vroeger. Dit type IBA is geschikt voor het zuiveren van huishoudelijk afvalwater. In een IBA 1 wordt het afvalwater door 3 verschillende kamers geleid. De zuivering is gebaseerd op bezinking en afbraak van organische stoffen door bacteriën.

Een IBA 2 bestaat ook uit meerdere kamers. Het grote verschil met een klasse 1 is dat er actief zuurstof in het systeem wordt gebracht. Hierdoor kunnen de organische stoffen ook worden afgebroken door bacteriën die zuurstof nodig hebben. Deze bacteriën werken efficiënter en sneller, waardoor dit systeem een betere zuivering heeft.

Een IBA 3 is een nog efficiëntere uitvoering van een IBA 2. In dit systeem wordt er ook actief zuurstof toegediend. Deze klasse kan zo ingesteld worden dat het ook de hoeveelheid stikstof en de fosfaat aanzienlijk kan verminderen.

Welke IBA klasse gebruiken

Wanneer er geen aansluiting op het reguliere rioolsysteem mogelijk is wordt vaak een IBA systeem voorgeschreven. De overheidsinstantie die dit voorschrijft kan ook aangeven welke klasse dit moet zijn. In de meeste gevallen voldoet u met een IBA klasse 1 aan de eisen van het Lozingsbesluit. In een waterwingebied of in het geval van veel afvalwater kunnen er extra eisen worden gesteld aan lozingen op het oppervlaktewater. Helaas ligt het beleid hierin niet altijd op een lijn bij alle waterschappen. Wij adviseren dan ook altijd om contact op te nemen.

Inwoners Equivalent

Om de hoeveelheid en samenstelling van de verontreiniging van afvalwater te meten wordt gebruik gemaakt van de eenheid Inwoners Equivalent (afgekort I.E.). Een gezin van twee ouders en 2 kinderen levert bijvoorbeeld 4 I.E per dag. Bij de meeste woonhuizen is een IBA systeem van 5 I.E. dus voldoende.

Wanneer er bijvoorbeeld sprake is van een verblijf waar meer dan 5 mensen wonen kan het zo zijn dat er een groter systeem toegepast moet worden. Maar ook bij groepsverblijven die maar bepaalde perioden van het jaar worden gebruikt is het verstandig om een berekening van het systeem te laten maken.

Negatieve invloed op de werking

Een lage buitentemperatuur heeft een negatieve invloed op de werking van een IBA. Bij temperaturen onder de 10 graden stoppen de meeste bacteriën met het afbreken van organische stoffen. Hierdoor kan het resultaat van de zuivering minder worden.

Het lozen van “niet huishoudelijk” afvalwater op het systeem kan voor een overbelasting zorgen. Het lozen van bijvoorbeeld spoelwater uit een tanklokaal in een IBA valt niet onder huishoudelijk afvalwater. Door de relatief hoge concentraties kunnen de bacteriën die in de IBA actief zijn de verontreiniging niet aan. In het minst gunstige geval overleven ze dit niet waardoor het systeem opnieuw moet worden voorzien van bacteriën.

Het lozen van hemelwater op het systeem zorgt voor een andere soort overbelasting. Door de grote hoeveelheid water zal de IBA als het ware worden doorgespoeld. Hierdoor zullen de bacteriën grotendeels verdwijnen en zal ook veel ongezuiverd water op het oppervlaktewater worden geloosd. Sluit dan ook geen hemelwaterafvoer aan op de aanvoerleiding naar de IBA.

Bacteriën kunnen niet over stoffen zoals chloor en bleek. Het gebruik van schoonmaakmiddelen met deze stoffen moet dan ook zoveel mogelijk beperkt worden wanneer er een IBA wordt gebruikt. Er zijn tegenwoordig wel steeds meer biologisch afbreekbare schoonmaakmiddelen zonder deze stoffen te koop.

Tot slot

Een IBA systeem zorgt voor de zuivering van afvalwater. Wanneer u in het buitengebied een IBA moet toepassen informeer dan eerst bij het waterschap of de gemeente welke klasse dit moet zijn. Als dit bekend is kunt u altijd vrijblijvend een prijsopgave voor het juiste IBA systeem opvragen of hier een IBA 1 bestellen.

Geschreven door Hielke Ouderkerken