Luzerne een praktische teelthandleiding

Luzerne is een van de gewassen waarmee je meer eiwit van eigen land kunt halen. Het ruw eiwitgehalte van luzerne is met circa 18% hoger dan gras (14%) en mais (9%). Het gewas kan ook een aanvulling zijn op het rantsoen door de smakelijkheid en pens prikkelende werking. Door de penwortel is luzerne ook goed bestand tegen drogere omstandigheden. In combinatie met de gunstige positie in de nieuwe GLB regels is er weer een grotere belangstelling voor luzerne. Wil je optimaal profiteren van dit gewas? Lees dan eerst deze teelthandleiding. Want luzerne stelt bijvoorbeeld wel eisen aan de pH.

Voorwaarden perceel

Voor een goed resultaat moet het perceel geen storende grondlagen hebben, een lage onkruiddruk en niet te nat zijn. Kalium en Magnesium dienen op peil te zijn en de pH mag niet te laag zijn. De minimale pH voor klei is 6, voor zandgrond is dit 5.5.

Bemestingsbehoefte luzerne

Luzerne is veeleisend met betrekking tot de bodembemesting. Gebruik een uitgebreide bodemanalyse om een goed bemestingsplan op te stellen met je adviseur. De belangrijkste aanbevelingen zijn als volgt.

CaCO3 – naar behoefte, de minimale pH voor zandgrond is 5.5 en de minimale pH voor klei is 6.

N – een stikstofbemesting is meestal niet nodig, omdat de Rhizobium bacteriën voor stikstof zorgen; 25 kg N / ha bij het zaaien verbetert vaak wel de vestiging.

P – voor teelt op zand en rivierklei kan 80 – 110 kg P2O5 / ha worden aangehouden; voor teelt op zeezand en zeeklei wordt dit 50 – 80 kg P2O5 / ha.

K – voor teelt op zandgrond kan 180 – 220 kg K2O / ha worden aangehouden; voor teelt op kleigrond wordt dit 150 – 190 kg K2O.

Mg – voor teelt op zandgrond kan 50 kg MgO / ha worden aangehouden.

Als de omstandigheden het toelaten kan er bij de start in het eerste jaar 15 – 20 m3 drijfmest worden toegediend. Let op het kali, zwavel, calcium en borium niveau. Deze elementen zijn essentieel voor een goede groei en ontwikkeling. Deze elementen kunnen na een maaisnede aangevuld worden met bijvoorbeeld Nakamag. Je bemesting specialist kan hier op basis van een uitgebreide bodemanalyse bij assisteren. Luzerne is zeer gevoelig voor rijschade en kan in de rijsporen compleet verdwijnen.

Enten van luzerne

Luzerne wordt vaak geënt met specifieke Rhizobium bacteriën. Deze bacteriën halen stikstof uit de lucht en stellen dit beschikbaar aan het gewas. Op percelen waar lange tijd geen luzerne is verbouwd zijn deze bacteriën vrijwel niet aanwezig. De meerprijs van geënt zaad weegt niet op tegen het mogelijke opbrengstverlies bij het gebruik gewoon luzerne zaad.

BUMA handel verkoopt vaak geënte luzerne. Er is ook zaad verkrijgbaar waarbij de entstof apart wordt geleverd. Je moet dan een paar uur voor het zaaien zelf beginnen met het enten van de luzerne. Je start met het vochtig maken van het zaad. Dan voeg je het potje met entstof toe en meng je dit goed met bijvoorbeeld een betonmolen. Na het mengen bewaar je het afgeschermd van de zon totdat het gezaaid kan worden.

Zaaiadvies luzerne

Het zaaiadvies voor luzerne is 25 tot 30 kg per ha. Wanneer je mechanische onkruidbestrijding gaat toepassen kun je de hoeveelheid zaad met 5 kg / ha verhogen. De ideale zaaidiepte ligt tussen de 1 -2 cm met een rijafstand van 8 – 15 cm. Het zaad moet wel in de grond worden gebracht. Luzerne zaaien met een zaaicombinatie met alleen een wiedeg zal een minder goed resultaat geven. Luzerne kan afhankelijk van het weer gezaaid worden vanaf midden maart tot eind april. Zaai je in deze periode dan kan er mogelijk nog 2x gemaaid worden. Houdt bij latere inzaai (tot augustus ) wel rekening met mogelijke schade door slakken.

Onkruid

Luzerne heeft een perceel met een lage onkruiddruk nodig. Mechanische onkruidbestrijding met een wiedeg kan wanneer de luzerne goed gevestigd is. Groeit het onkruid boven het gewas uit dan kan ondiep maaien een oplossing zijn. Luzerne heeft een geen goede bodembedekking. Door diep te maaien kan onkruid de overhand krijgen. Maai dus niet te diep.

Oogst luzerne

Maai op het gewas en niet op de kalender. Te vroeg en te vaak maaien kan de luzerne uitputten. Dit zorgt voor een productiedaling. Door op 7 – 10 cm te maaien en 4 sneden per jaar te maaien krijg je een productieve teelt. De jaarproductie ligt vaak tussen de 11 tot 16 ton drogestof / ha.

De eerste en de tweede snede maai je in het bloemknop stadium. Voor de derde en vierde snede maai je pas in het bloem stadium. Hierdoor krijgt de plant de mogelijkheid om zich voor te bereiden op de overwintering.

In verband met rijschade is het beter om niet te maaien wanneer het te nat is. Maai de luzerne met een maaier met kneuzer, om bladverlies bij schudden te voorkomen.

Inkuilen kan vaak na 1 droge dag. Bij luzerne is de verhouding suiker/eiwit lager dan bij gras. Daarom is het verstandig om een inkuilmiddel te gebruiken.

De harde stengels van luzerne kunnen door de wikkelfolie van de balen prikken. Afhankelijk van het gewas is het gebruik van mantelfolie en/of een paar extra lagen wikkelfolie aan te raden.