3 tips bij het aanleggen van een akkerrand

Lang bloeiende akkerranden? Het resultaat wil nog wel eens tegenvallen. Met deze 3 tips is de basis in ieder geval goed.

#1 Welk akkerranden mengsel kies je

Er zijn veel verschillende akkerranden mengsels te koop. Ze verschillen niet alleen in prijs, maar ook in samenstelling en doel. Een keuze maken is dan ook niet eenvoudig.

Doel

Voor specifieke doelen zoals plaagbeheersing of in de winter een wildrand met zaaddragende planten die voedsel biedt aan fazanten en klein wild, bestaan ook specifieke akkerflora mengsels. Deze mengsels met namen zoals wildvogelakker en biotoopmengsel zijn samengesteld om onder anderen insecten aan te trekken, die op hun beurt weer het voedsel zijn van fazanten .

Bloei

Aan akkerranden die worden ingezaaid als bufferstrook of voor het zicht worden andere eisen gesteld. In deze situaties is een lange en vooral opeenvolgende bloei van belang. Er zijn akkerrand mengsels zoals Akkerrand Bloemrijk 2, die meer dan 20 weken kunnen bloeien.

Hoe lang een akkerrandmengsel bloeit hangt onder andere af van de samenstelling. De vuistregel is dat hoe meer soorten er in een mengsel zitten, hoe langer het mengsel kan bloeien. Hoe minder soorten in een mengsel betekent vaak wel dat het mengsel voordeliger is. Iets om rekening mee te houden.

Meerjarig

Meerjarige mengsels zijn vaak voordeliger als eenjarige mengsels. In deze akkerflora mengsels wordt vaak hardzwenkgras en/of roodzwenkgras toegevoegd. In het tweede jaar van meerjarige akkerrand mengsels zijn er minder soorten te zien dan in het eerste jaar.

#2 Zorg voor een goede voorbereiding

Akkerrand mengsels zijn niet veeleisend qua grondsoorten. Wanneer het perceel zaaiklaar wordt gemaakt worden de randen natuurlijk ook meegenomen. In deze situatie is de voorbereiding goed. Het wordt anders als er langs de randen van het perceel wat anders groeit, zoals bijvoorbeeld gras.

Frezen

De standaard actie is vaak om met de frees een paar keer langs de randen te gaan. Hierbij wordt de zode kapot gemaakt en komt deze voor een groot deel onder de grond te liggen. Nadeel van deze methode is dat de onkruidzaden ook naar boven komen. Deze zaden kunnen een tijd in de grond zitten zonder dat ze hun kiemkracht verliezen. Onder de ideale omstandigheden kunnen ze dan ook snel kiemen. Een ander nadeel van frezen is dat er kans is op hergroei van het gefreesde gewas.

Vals zaaibed

Door te werken met een zogenaamd vals zaaibed kan de onkruiddruk voor het akkermengsel worden beperkt. Een vals zaaibed is in feite een zaaibed waar niet wordt gezaaid. Dit zaaibed laat u, afhankelijk van de groeiomstandigheden, 10 tot 16 dagen met rust. In deze periode beginnen de verschillende zaden die nog in grond zitten kiemen en beginnen te groeien. Door 2 dagen voordat de randen worden ingezaaid het valse zaaibed nog een keer licht te frezen, ben je de eerste groei van onkruiden kwijt en heeft het akkerranden mengsel in de eerste weken geen grote concurrentie.

#3 Zaaien van akkerranden

Bij vrijwel alle akkerrand mengsels is het advies om ze tussen maart en september te zaaien. Een ideaal zaaitijdstip voor het zaaien van een akkerrand is niet te geven. Net als bij veldbloemenmengsels zijn er variabelen zoals regen en temperatuur waar we geen invloed op hebben. Onze eigen ervaring met veldbloemen is dat eind april, begin mei een goede tijd is. De kans op nachtvorst is klein en de grond is in deze periode vaak ook al wat warmer. De kans is groot dat de bloemen uit het akkerflora mengsel vanaf het kiemen genoeg warmte en vocht krijgen zodat ze in een keer door kunnen groeien.

Met de hand

In een akkerrand mengsel zitten verschillende bloemen. Het zaad van deze bloemen is niet gelijk. Een zonnebloempit is ovaal en groot, phacelia zaad is zo licht als een vloeipapiertje en zaad van een klaproos is klein en rond. Het zaaien van een mengsel met verschillende zaadvormen vraagt aandacht.

Bij handmatig zaaien worden de zaden daarom vaak gemengd met scherp, droog zand. Dit maakt het zaaien eenvoudiger en  bijkomend voordeel is dat het zand ook opvalt tegen de donkere ondergrond. Het zaaipatroon is dan duidelijk te zien. Een groter stuk inzaaien met de hand? Deel het stuk dan op en maak per deel het zaad-zand mengsel klaar.

Machinaal zaaien

Wanneer er veel akkerranden ingezaaid moeten worden is handmatig zaaien geen optie. Door de verschillende vormen en formaten van de zaden is het machinaal zaaien niet eenvoudig. Een zonnebloempit kan vast komen te zitten in een opening waardoor niet overal zaad komt. Door de trillingen van het rijden kan het zaad in de zaadbak beginnen te schiften, net zoals dit bij klaver en graszaad het geval is. Bij het inzaaien van onze eigen “akkerrand” met een pneumatische APV zaaimachine hebben we gezien dat het goed zaaien van een mengsel met verschillende soorten zaad wel mogelijk is. Dit kost echter wel tijd, wat niet in elke situatie beschikbaar is.

Ontwikkeling

Na het zaaien kan het, afhankelijk van de weersomstandigheden 2 tot 3 weken duren voordat de eerste planten boven staan. Bepaalde soorten zullen later pas kiemen. Ongeveer 6 tot 8 weken na het zaaien zal de eerste bloei zichtbaar zijn. Deze bloei kan eerst tegenvallen, maar geduld is op zijn plaats. Een goed akkerrandenmengsel ontwikkelt zich namelijk in fasen. De verschillende soorten volgen elkaar op in bloei, waardoor een akkerrand met meer dan 20 weken bloei zeker mogelijk is.

Tot slot

Aan het einde van seizoen is het mooie er vaak wel af. Het mengsel kan gemaaid worden of de akkerrand blijft in de winter staan. Voor meerjarige akkerrand mengsels is afmaaien op tenminste 10 cm hoogte de beste optie. Uit ervaring kunnen we zeggen dat u niet te hoge verwachtingen moet hebben van de resultaten in het tweede jaar.